Read our position paper in English

19 april 2023

Een deze week in opdracht van het ministerie van VWS uitgebracht rapport van onderzoeksbureau Panteia toont aan dat kinderen en jongeren ondanks afspraken over kindermarketing nog veel reclame voor frisdrank, snoep en fastfood zien. Het maakt opnieuw duidelijk dat de huidige Reclame Code die reclames voor ongezond eten en drinken gericht op jongere kinderen verbiedt, onvoldoende effect heeft. 

Kindermarketing is overal
Kinderen zien ongezonde productreclames op allerlei plaatsen zoals op het sportveld, bij het bekijken van amusementsprogramma’s voor kinderen op televisie, websites en gesponsorde social media posts op TikTok en Instagram. Ook influencers maken steeds meer betaalde reclame voor voedingsmiddelen, die vaak voor kinderen niet eens te herkennen zijn als reclame.

75% van de voedselmarketing is ongezond
In een tweede, gelijktijdig uitgebracht rapport onderzocht Panteia de marketinguitgaven van de Nederlandse voedselindustrie aan ongezonde voeding. Ruim driekwart van al het marketinggeld gaat naar ongezonde voedingsproducten. De bruto mediabestedingen aan reclame via massamedia en sponsoring liepen de afgelopen 5 jaar op van 1,4 miljard tot 1,8 miljard per jaar. Deze cijfers zijn vermoedelijk nog wat hoger omdat betaalde inzet van influencers op social media niet is meegeteld.

Bescherm kinderen nu
De Alliantie Stopkindermarketing ongezonde voeding pleit voor een algeheel verbod op kindermarketing voor ongezonde voeding. Lees meer over het standpunt van de alliantie.

Snelle invoering van groot belang
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is verheugd dat de staatssecretaris in zijn brief aan de Tweede Kamer beide rapporten serieus mee wil laten wegen in zijn voorstellen over het beperken van ongezonde voedselmarketing. Een snel besluit om te beginnen met een algeheel verbod op kindermarketing van ongezonde voeding zou een mooi begin zijn om kinderen beter te beschermen tegen de ongewenste invloed van deze marketing.

Bronnen:

Het Panteia-rapport
25 oktober 2020
Kinderen komen nog veelvuldig in aanraking met reclame voor ongezonde voeding. Maar liefst 75% van de ouders wil dat kindermarketing voor ongezonde voeding stopt op scholen, social media en tijdens sportevenementen voor kinderen. 63% van de ouders vindt dat er maatregelen moeten komen tegen marketing van ongezonde voeding.
Daarom hebben wij onze eisen richting de Rijksoverheid en de voedingsindustrie verder aangescherpt. In het vernieuwde position paper, ondertekend door 18 organisaties, geven wij aan wat nodig is om de regulering van de voedselomgeving vanuit het belang van het kind op te stellen. Want zelfregulering door de voedingsindustrie schiet nu tekort.

Lees hier ons nieuwe position paper (versie oktober 2020).
12 februari 2019
Sinds 1 februari 2019 is de nieuwe Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) van kracht. Daarin is afgesproken dat kinderidolen van de verpakking zullen verdwijnen. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding heeft hier jarenlang voor gepleit en we zijn blij dat kinderen niet langer worden verleid door kinderidolen op ongezonde producten.

De Alliantie is wel kritisch over de overgangstermijn. De voedingsindustrie besloot in 2016 al dat licensed characters zouden worden uitgefaseerd. Maar de RVV treedt nu pas in werking en er geldt alsnog een overgangstermijn van bijna anderhalf jaar. Dat vinden wij veel te lang. De fabrikanten hebben zich hier al jaren op kunnen voorbereiden.

Verder vinden wij dat de industrie nog steeds te ruime voedingskundige criteria hanteert. Wij pleiten ervoor dat fabrikanten de speciaal hiervoor opgestelde WHO-criteria voor het beperken van kindermarketing gebruiken, of de Schijf van Vijf-criteria. Doordat de industrie eigen, veel te ruime, criteria hanteert is kindermarketing nog steeds mogelijk voor producten met veel suiker, verzadigd vet en/of zout.

Ten slotte komt er alleen een verbod op licensed characters, terwijl er ook andere kindermarketingtrucs op verpakkingen en point-of-sale-materiaal (POS) worden gebruikt door fabrikanten, zoals prijsvragen en spaar- en winacties.

De Alliantie is blij met de stap voorwaarts, maar vindt dat kinderen met de nieuwe RVV nog steeds onvoldoende worden beschermd tegen kindermarketing voor ongezonde producten.

Lees de Reclamecode voor Voedingsmiddelen 2019
12 juli 2018
Op 12 juli 2018 is een update verschenen van het onderzoeksrapport Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten?. Het betreft een herziene versie ten opzichte van de eerdere publicatie op 15 mei 2018. In deze herziene versie is de score van supermarkt Plus herzien voor hun beleid op POS-materiaal. Als gevolg hiervan heeft Plus een hogere score gekregen voor het beleid van POS-materiaal en is de eindscore verhoogd van 1,9 naar 2,9.

Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (33 van de 58) loopt met hun kindermarketingbeleid voor op de regelgeving van de RVV.

Download hier de infographic Nederland schiet tekort in kindermarketingregelgeving voor een samenvatting van het onderzoek (versie juli 2018).
15 mei 2018
Oproep aan Tweede Kamer voor nieuwe en scherpere regelgeving


Op 12 juli 2018 is een update verschenen van het onderzoeksrapport Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten? uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo. De inhoud van dit persbericht is hierdoor niet meer actueel. Voor meer informatie leest u het nieuwsbericht van 12 juli 2018)

De Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) loopt ver achter op het kindermarketingbeleid van voedingsmiddelenfabrikanten en supermarkten. Dit blijkt uit grootschalig onderzoek van de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. “Tijd voor landelijke nieuwe en scherpere regelgeving, die het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving voorop stelt!”, stelt Carolien Martens van de Alliantie bij de aanbieding van het onderzoek aan de Tweede Kamer vandaag. Kinderen groeien op in een dik makende omgeving die een ongezond eetpatroon bevordert met overgewicht tot gevolg. Kindermarketing is hier mede-verantwoordelijk voor, door de consumptie van ongezonde voedingsmiddelen bij kinderen te stimuleren.

Onderzoeksbureau Profundo* nam het kindermarketingbeleid van 58 voedingsmiddelenfabrikanten en supermarkten onder de loep. Dit zijn de top-10 grootste fabrikanten van frisdrank, chips, koekjes, ijs, chocolade en suikergoed** en de top-5 supermarkten. Het is voor het eerst dat zoveel bedrijven ondervraagd zijn over hun beleid.

Fabrikanten en supermarkten versus landelijke Reclamecode voor Voedingsmiddelen
Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (32 van de 58) loopt met hun kindermarketingbeleid voor op de regelgeving van de RVV. Het beleid van deze 32 voorlopers is strenger dan de RVV op: mediadragers specifiek gericht op kinderen (zoals tv, radio, bioscoop en print met kinderen als primaire doelgroep), verpakkingen en point-of-sale materiaal (reclame op de winkelvloer zoals winkeldisplays).

Infographic Stopkindermarketing Pagina 1 kopie

Kindermarketing op TV, online, bioscoop en print
De helft van de ondervraagde frisdrank-, chips- en ijsfabrikanten hanteert een totaalverbod op mediadragers specifiek gericht op kinderen onder de 13 jaar. Maar de RVV sluit deze productgroepen niet geheel uit en laat dus kindermarketing voor dit soort ongezonde producten wel toe.

Kindermarketing op verpakkingen en point-of-sale-materiaal
Daarnaast staan veel bedrijven het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking richting kinderen onder de 13 jaar niet toe. De RVV laat dit wel toe. Bijvoorbeeld:
  • - 5 van de 10 ijsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking.
  • - 7 van de 10 chipsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties.
  • - 5 van de 10 frisdrankfabrikanten staan het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties niet toe en één bedrijf alleen als het product voldoet aan de Schijf van Vijf. 6 van deze 10 fabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van zelf-ontworpen figuren.
De resultaten van het beleid voor point-of-sale materiaal geven een vergelijkbaar beeld als dat voor de verpakking. Ook hier geldt dat de RVV het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op point-of-sale materiaal voor dit soort producten wél toelaat.

Kettle Foods is positieve koploper qua beleid, op de voet gevolgd door Coca-Cola Nederland, Concorp, Katja Fassin, Mars en Nestlé. 7 bedrijven lopen achter op de RVV. 19 bedrijven, waaronder 8 van de 10 koekjesfabrikanten, wilden niet meedoen aan het onderzoek en zijn daarmee niet transparant in hun kindermarketingbeleid.

Landelijke nieuwe regelgeving is nodig én mogelijk!
“Het onderzoek toont aan dat de huidige landelijke regelgeving ver achterloopt op de realiteit” aldus Carolien Martens van de Alliantie. “De RVV als normering is volkomen achterhaald en staat daarnaast te ver af van de normering die de overheid aan gezonde voeding stelt. Alleen kindermarketing voor gezonde voedingsmiddelen, die passen binnen de Schijf van Vijf, zou de norm moeten zijn! Wij roepen de Tweede Kamer op nieuwe en scherpere regelgeving in te voeren.”

Download infographic Nederland schiet tekort in kindermarketingregelgeving

overhandiging



De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is een actief samenwerkingsverband dat de strijd aangaat tegen op kinderen gerichte marketing van ongezonde voedingsmiddelen. Ieder kind heeft het recht om op te groeien in een gezonde omgeving. 

* Bron: Simons, M. en A. Herder (2018), Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten?, Amsterdam, Nederland: Profundo.

** 6 fabrikanten zijn actief in meerdere markten.

Voor meer informatie
Contactpersoon: Brenda Hesselink, persvoorlichter
Telefoonnummer: 06 46 30 72 94
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
26 april 2018
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding verwelkomt de gemeente Meppel als nieuwe partner. Daarmee telt de Alliantie nu 19 partners!

Eind 2017 heeft de gemeenteraad van Meppel een motie aangenomen om partner te worden van de Alliantie. Op woensdag 25 april 2018 ondertekenden wethouder Gert Stam namens de gemeente, en Mark Wijne van UNICEF Nederland namens de Alliantie, de officiële partnerovereenkomst. Initiatiefnemer en SP raadslid Xander Topma was er bij.

De gemeente Meppel zal zich samen met partners inzetten om op kinderen gerichte marketing van ongezonde voeding te verminderen. Meppel heeft als Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG)-gemeente al langer aandacht voor dit onderwerp. De buurtsportcoaches van Meppel Actief zijn zeer betrokken bij gezonde voeding en spreken hierover met de lokale ondernemers.

De Alliantie is blij dat Meppel zich aansluit als derde gemeente in Nederland, en eerste gemeente buiten de randstad!

Lees hier het persbericht van de gemeente Meppel.

Meppel AlliantieStopKindermarketing