Een deze week in opdracht van het ministerie van VWS uitgebracht rapport van onderzoeksbureau Panteia toont aan dat kinderen en jongeren ondanks afspraken over kindermarketing nog veel reclame voor frisdrank, snoep en fastfood zien. Het maakt opnieuw duidelijk dat de huidige Reclame Code die reclames voor ongezond eten en drinken gericht op jongere kinderen verbiedt, onvoldoende effect heeft. 

Kindermarketing is overal
Kinderen zien ongezonde productreclames op allerlei plaatsen zoals op het sportveld, bij het bekijken van amusementsprogramma’s voor kinderen op televisie, websites en gesponsorde social media posts op TikTok en Instagram. Ook influencers maken steeds meer betaalde reclame voor voedingsmiddelen, die vaak voor kinderen niet eens te herkennen zijn als reclame.

75% van de voedselmarketing is ongezond
In een tweede, gelijktijdig uitgebracht rapport onderzocht Panteia de marketinguitgaven van de Nederlandse voedselindustrie aan ongezonde voeding. Ruim driekwart van al het marketinggeld gaat naar ongezonde voedingsproducten. De bruto mediabestedingen aan reclame via massamedia en sponsoring liepen de afgelopen 5 jaar op van 1,4 miljard tot 1,8 miljard per jaar. Deze cijfers zijn vermoedelijk nog wat hoger omdat betaalde inzet van influencers op social media niet is meegeteld.

Bescherm kinderen nu
De Alliantie Stopkindermarketing ongezonde voeding pleit voor een algeheel verbod op kindermarketing voor ongezonde voeding. Lees meer over het standpunt van de alliantie.

Snelle invoering van groot belang
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is verheugd dat de staatssecretaris in zijn brief aan de Tweede Kamer beide rapporten serieus mee wil laten wegen in zijn voorstellen over het beperken van ongezonde voedselmarketing. Een snel besluit om te beginnen met een algeheel verbod op kindermarketing van ongezonde voeding zou een mooi begin zijn om kinderen beter te beschermen tegen de ongewenste invloed van deze marketing.

Bronnen:

Het Panteia-rapport

Kinderen komen nog veelvuldig in aanraking met reclame voor ongezonde voeding. Maar liefst 75% van de ouders wil dat kindermarketing voor ongezonde voeding stopt op scholen, social media en tijdens sportevenementen voor kinderen. 63% van de ouders vindt dat er maatregelen moeten komen tegen marketing van ongezonde voeding.
Daarom hebben wij onze eisen richting de Rijksoverheid en de voedingsindustrie verder aangescherpt. In het vernieuwde position paper, ondertekend door 18 organisaties, geven wij aan wat nodig is om de regulering van de voedselomgeving vanuit het belang van het kind op te stellen. Want zelfregulering door de voedingsindustrie schiet nu tekort.

Lees hier ons nieuwe position paper (versie oktober 2020).

Sinds 1 februari 2019 is de nieuwe Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) van kracht. Daarin is afgesproken dat kinderidolen van de verpakking zullen verdwijnen. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding heeft hier jarenlang voor gepleit en we zijn blij dat kinderen niet langer worden verleid door kinderidolen op ongezonde producten.

De Alliantie is wel kritisch over de overgangstermijn. De voedingsindustrie besloot in 2016 al dat licensed characters zouden worden uitgefaseerd. Maar de RVV treedt nu pas in werking en er geldt alsnog een overgangstermijn van bijna anderhalf jaar. Dat vinden wij veel te lang. De fabrikanten hebben zich hier al jaren op kunnen voorbereiden.

Verder vinden wij dat de industrie nog steeds te ruime voedingskundige criteria hanteert. Wij pleiten ervoor dat fabrikanten de speciaal hiervoor opgestelde WHO-criteria voor het beperken van kindermarketing gebruiken, of de Schijf van Vijf-criteria. Doordat de industrie eigen, veel te ruime, criteria hanteert is kindermarketing nog steeds mogelijk voor producten met veel suiker, verzadigd vet en/of zout.

Ten slotte komt er alleen een verbod op licensed characters, terwijl er ook andere kindermarketingtrucs op verpakkingen en point-of-sale-materiaal (POS) worden gebruikt door fabrikanten, zoals prijsvragen en spaar- en winacties.

De Alliantie is blij met de stap voorwaarts, maar vindt dat kinderen met de nieuwe RVV nog steeds onvoldoende worden beschermd tegen kindermarketing voor ongezonde producten.

Lees de Reclamecode voor Voedingsmiddelen 2019

Op 12 juli 2018 is een update verschenen van het onderzoeksrapport Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten?. Het betreft een herziene versie ten opzichte van de eerdere publicatie op 15 mei 2018. In deze herziene versie is de score van supermarkt Plus herzien voor hun beleid op POS-materiaal. Als gevolg hiervan heeft Plus een hogere score gekregen voor het beleid van POS-materiaal en is de eindscore verhoogd van 1,9 naar 2,9.

Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (33 van de 58) loopt met hun kindermarketingbeleid voor op de regelgeving van de RVV.

Download hier de infographic Nederland schiet tekort in kindermarketingregelgeving voor een samenvatting van het onderzoek (versie juli 2018).

Oproep aan Tweede Kamer voor nieuwe en scherpere regelgeving


Op 12 juli 2018 is een update verschenen van het onderzoeksrapport Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten? uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo. De inhoud van dit persbericht is hierdoor niet meer actueel. Voor meer informatie leest u het nieuwsbericht van 12 juli 2018)

De Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) loopt ver achter op het kindermarketingbeleid van voedingsmiddelenfabrikanten en supermarkten. Dit blijkt uit grootschalig onderzoek van de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. “Tijd voor landelijke nieuwe en scherpere regelgeving, die het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving voorop stelt!”, stelt Carolien Martens van de Alliantie bij de aanbieding van het onderzoek aan de Tweede Kamer vandaag. Kinderen groeien op in een dik makende omgeving die een ongezond eetpatroon bevordert met overgewicht tot gevolg. Kindermarketing is hier mede-verantwoordelijk voor, door de consumptie van ongezonde voedingsmiddelen bij kinderen te stimuleren.

Onderzoeksbureau Profundo* nam het kindermarketingbeleid van 58 voedingsmiddelenfabrikanten en supermarkten onder de loep. Dit zijn de top-10 grootste fabrikanten van frisdrank, chips, koekjes, ijs, chocolade en suikergoed** en de top-5 supermarkten. Het is voor het eerst dat zoveel bedrijven ondervraagd zijn over hun beleid.

Fabrikanten en supermarkten versus landelijke Reclamecode voor Voedingsmiddelen
Meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (32 van de 58) loopt met hun kindermarketingbeleid voor op de regelgeving van de RVV. Het beleid van deze 32 voorlopers is strenger dan de RVV op: mediadragers specifiek gericht op kinderen (zoals tv, radio, bioscoop en print met kinderen als primaire doelgroep), verpakkingen en point-of-sale materiaal (reclame op de winkelvloer zoals winkeldisplays).



Kindermarketing op TV, online, bioscoop en print
De helft van de ondervraagde frisdrank-, chips- en ijsfabrikanten hanteert een totaalverbod op mediadragers specifiek gericht op kinderen onder de 13 jaar. Maar de RVV sluit deze productgroepen niet geheel uit en laat dus kindermarketing voor dit soort ongezonde producten wel toe.

Kindermarketing op verpakkingen en point-of-sale-materiaal
Daarnaast staan veel bedrijven het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking richting kinderen onder de 13 jaar niet toe. De RVV laat dit wel toe. Bijvoorbeeld:

• - 5 van de 10 ijsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op de verpakking.
• - 7 van de 10 chipsfabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties.
• - 5 van de 10 frisdrankfabrikanten staan het gebruik van kinderidolen en marketingactivaties niet toe en één bedrijf alleen als het product voldoet aan de Schijf van Vijf. 6 van deze 10 fabrikanten hanteren een verbod op het gebruik van zelf-ontworpen figuren.

De resultaten van het beleid voor point-of-sale materiaal geven een vergelijkbaar beeld als dat voor de verpakking. Ook hier geldt dat de RVV het gebruik van kinderidolen, zelf-ontworpen figuren en marketingactivaties op point-of-sale materiaal voor dit soort producten wél toelaat.

Kettle Foods is positieve koploper qua beleid, op de voet gevolgd door Coca-Cola Nederland, Concorp, Katja Fassin, Mars en Nestlé. 7 bedrijven lopen achter op de RVV. 19 bedrijven, waaronder 8 van de 10 koekjesfabrikanten, wilden niet meedoen aan het onderzoek en zijn daarmee niet transparant in hun kindermarketingbeleid.

Landelijke nieuwe regelgeving is nodig én mogelijk!
“Het onderzoek toont aan dat de huidige landelijke regelgeving ver achterloopt op de realiteit” aldus Carolien Martens van de Alliantie. “De RVV als normering is volkomen achterhaald en staat daarnaast te ver af van de normering die de overheid aan gezonde voeding stelt. Alleen kindermarketing voor gezonde voedingsmiddelen, die passen binnen de Schijf van Vijf, zou de norm moeten zijn! Wij roepen de Tweede Kamer op nieuwe en scherpere regelgeving in te voeren.”

Download infographic Nederland schiet tekort in kindermarketingregelgeving

---

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is een actief samenwerkingsverband dat de strijd aangaat tegen op kinderen gerichte marketing van ongezonde voedingsmiddelen. Ieder kind heeft het recht om op te groeien in een gezonde omgeving. 

* Bron: Simons, M. en A. Herder (2018), Kindermarketingbeleid van ongezonde voeding: hoe scoren voedingsmiddelenbedrijven en supermarkten?, Amsterdam, Nederland: Profundo.

** 6 fabrikanten zijn actief in meerdere markten.

Voor meer informatie
Contactpersoon: Brenda Hesselink, persvoorlichter
Telefoonnummer: 06 46 30 72 94
E-mail: pers@hartstichting.nl

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding verwelkomt de gemeente Meppel als nieuwe partner. Daarmee telt de Alliantie nu 19 partners!

Eind 2017 heeft de gemeenteraad van Meppel een motie aangenomen om partner te worden van de Alliantie. Op woensdag 25 april 2018 ondertekenden wethouder Gert Stam namens de gemeente, en Mark Wijne van UNICEF Nederland namens de Alliantie, de officiële partnerovereenkomst. Initiatiefnemer en SP raadslid Xander Topma was er bij.

De gemeente Meppel zal zich samen met partners inzetten om op kinderen gerichte marketing van ongezonde voeding te verminderen. Meppel heeft als Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG)-gemeente al langer aandacht voor dit onderwerp. De buurtsportcoaches van Meppel Actief zijn zeer betrokken bij gezonde voeding en spreken hierover met de lokale ondernemers.

De Alliantie is blij dat Meppel zich aansluit als derde gemeente in Nederland, en eerste gemeente buiten de randstad!

Lees hier het persbericht van de gemeente Meppel.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding heeft kennisgenomen van de resultaten uit de jaarlijkse monitoring kinderreclame, zoals vandaag gepubliceerd door de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI). De Alliantie is positief gestemd over de geconstateerde afname van het aantal overtredingen. Toch is er nog een aantal bedrijven dat zich (wederom) niet aan de zelfopgelegde regels houden. De Alliantie spreekt de verwachting uit naar de FNLI, dat zij deze bedrijven opdraagt deze kindermarketingactiviteiten te staken. Het overnemen van de monitoringsrol door het ministerie van VWS ziet de Alliantie als een terechte ontwikkeling.

Politiek en overheid aan zet voor scherpere regelgeving

Kinderen moeten beter beschermd worden tegen kinderreclame voor voedingsmiddelen die buiten de Schijf van Vijf vallen. Dit ziet de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding bevestigd in de uitkomsten van het laatste onderzoek van het Voedingscentrum. Dit onderzoek Kindermarketing - Criteria Reclamecode voor Voedingsmiddelen vergeleken met de Richtlijnen Schijf van Vijf werd vrijdag 12 mei jl. gepubliceerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Politiek en overheid zijn nu aan zet om te zorgen voor scherpere regelgeving.

De Alliantie maakt zich er hard voor kinderen te beschermen tegen de kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen. Deze marketing draagt namelijk in belangrijke mate bij aan de dik makende omgeving waarin kinderen opgroeien en beïnvloedt hun voedingspatroon negatief. De huidige regels van de voedingsindustrie laten te veel ruimte voor kindermarketing voor bijvoorbeeld frisdrank, chips, koekjes en ijs.

De huidige regels omtrent marketing richting kinderen zijn opgesteld door de voedingsindustrie en vastgelegd in de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV), zonder steun van de Alliantie. De Alliantie ziet hiaten in de RVV en ziet dit ook terug in de conclusies van het Voedingscentrum:

• De voedingscriteria van de RVV zijn met name opgesteld voor categorieën van bewerkte producten, die meestal niet in de Schijf van Vijf vallen. Dit betekent dat het niet de voedingsmiddelengroepen zijn die volgens de Gezondheidsraad bijdragen aan het verminderen van ziekterisico.
• Het betreft voedingsmiddelen die slechts in heel beperkte mate passen in een gezond voedingspatroon.
• De voedingscriteria bevatten vaak meer zout, suiker en verzadigd vet en minder essentiële voedingsstoffen dan producten die wel in de Schijf van Vijf vallen.
• Kinderen kunnen beter beschermd worden tegen reclame voor producten die buiten de Schijf van Vijf staan door striktere voedingscriteria in te voeren.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding verwelkomt UNICEF Nederland als nieuwe partner. Met deze aansluiting zal ook de kinderrechtenorganisatie zich inzetten om kinderen te beschermen tegen kindermarketing van suikerrijke en vette voedingsmiddelen.

Floris Italianer, (directeur Hartstichting) namens de Alliantie: “Het maatschappelijk draagvlak voor het werk van de Alliantie groeit en we zijn blij dat nu ook UNICEF Nederland zich bij ons aansluit. UNICEF Nederland staat voor de bescherming van kinderrechten en slaagt er in dit wereldwijd met succes uit te dragen. Samen willen we ervoor zorgen dat de regelgeving omtrent kindermarketing wordt aangescherpt, zodat het promoten van ongezonde producten aan kinderen niet langer is toegestaan.”

De Alliantie is in 2015 opgericht en is een breed samenwerkingsverband van wetenschappers en gezondheids-, consumenten- en maatschappelijke organisaties. Sinds de start hebben onder andere de gemeenten Amsterdam en Rotterdam, de GGD Amsterdam, Ouders van Waarde en AJN Jeugdartsen Nederland zich aangesloten.

1 op de 7
In Nederland heeft 1 op de 7 kinderen onder de 13 jaar overgewicht en kinderen worden dagelijks geconfronteerd met uiteenlopende kindermarketinguitingen die ze aanspoort suikerrijke en/of vette producten te eten. “Om overgewicht onder kinderen effectief en blijvend terug te dringen, moeten we dit probleem echt breed oppakken,’ aldus Suzanne Laszlo, directeur UNICEF Nederland. In het Internationaal Verdrag Inzake de Rechten van het Kind staat dat ieder kind het recht heeft om op te groeien in een gezonde omgeving. Samen met de Alliantie wil UNICEF Nederland kindermarketing voor ongezond voedsel hoog op de agenda’s krijgen van overheden, politici en bedrijven.”

Over de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding
De Alliantie maakt zich hard om kinderen te beschermen tegen de kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen. De huidige regels van de voedingsindustrie laten te veel ruimte over voor kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen, zoals frisdrank, chips, koekjes en ijs. De Alliantie wil geen kindermarketing voor voedingsmiddelen die niet passen binnen de Schijf van Vijf.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding heeft nu 18 partners: de AJN Jeugdartsen Nederland, de Consumentenbond, het Diabetes Fonds, de gemeente Amsterdam, de GGD Amsterdam, de gemeente Rotterdam, de Hartstichting, de Nederlandse Associatie voor de Studie van Obesitas, de Obesitas Vereniging, Ouders van Waarde, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, UNICEF Nederland, het Wereld Kanker Onderzoek Fonds en wetenschappers van Kinder Obesitas Centrum Heideheuvel, de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is genomineerd voor de Kinderrechten Award 2017. Dit maakte Adriana van Dooijeweert, president van het College voor de Rechten van de Mens, woensdag 29 maart bekend tijdens de Kinderconferentie in Middelburg. Dit jaar wordt deze nieuwe tweejaarlijkse prijs uitgereikt aan partijen die zich inzetten voor de rechten van het kind op het gebied van gezonde en eerlijke voeding.

Wij vinden het een grote eer dat wij als jonge alliantie in aanmerking komen voor deze nominatie. Hiermee wordt het belang van een ban op kindermarketing voor ongezonde voedingsmiddelen nogmaals benadrukt. Hier zetten wij ons als Alliantie dagelijks voor in en de nominatie steunt ons in onze strijd.

Naast de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding, zijn ook Jongeren op Gezond Gewicht en Stichting Kinderen van de Voedselbank genomineerd. De uitreiking van de Kinderrechten award 2017 zal plaatsvinden op 3 oktober tijdens een bijeenkomst van de Raad van Europa in Middelburg.

De gemeente Rotterdam sluit zich aan bij de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. Vrijdag 10 maart bekrachtigden Adriaan Visser (wethouder Sport Rotterdam) en Carolien Martens (Hartstichting) de samenwerking. “Kindermarketing voor ongezonde voeding is een serieus probleem. Er is wat ons betreft geen ruimte voor kindermarketing bij evenementen en gemeentelijke voorzieningen zoals zwembaden en sporthallen”, aldus wethouder Visser.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is blij met de samenwerking met de gemeente Rotterdam. “We zijn blij dat Rotterdam zich aansluit als tweede grote gemeente in Nederland. Zo verbinden wij onze roep voor scherpere landelijke regelgeving met lokaal beleid. Onze Alliantie kan op een steeds breder draagvlak rekenen”, zegt Carolien Martens namens de Alliantie.

Alliantie: samen sterker. Wie volgt?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat overheden kinderen beter moeten beschermen tegen kindermarketing voor ongezonde voedingsmiddelen. De Alliantie bepleit strengere regelgeving en de grote steden Rotterdam en Amsterdam zijn partners in deze strijd. De Alliantie roept andere gemeentes op dit goede voorbeeld te volgen. Partijen zijn van harte welkom om zich aan te sluiten, hoe groter de Alliantie, des te sterker de stem.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is een breed samenwerkingsverband van wetenschappers en gezondheids-, consumenten- en maatschappelijke organisaties. De Alliantie komt op voor de rechten van het kind om op te groeien in een gezonde omgeving en pleit ervoor dat fabrikanten kindermarketing uitsluitend inzetten voor gezonde voedingsmiddelen. Dit zijn de voedingsmiddelen die passen binnen de Schijf van Vijf.

Op 23 feb jl. heeft de Tweede Kamer ingestemd met de motie van het CDA (Bruins Slot) over kindermarketing: de naleving van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen door de voedingsindustrie moet onafhankelijk worden gemonitord. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is blij met dit besluit.

Op dit moment schrijft de voedingsindustrie zelf de regels voor kindermarketing voor. Deze zelfregulering blijkt tot nu toe niet effectief, vindt de Alliantie. Het aantal bedrijven dat in 2016 de regels voor kindermarketing overtrad, is gestegen ten opzichte van 2015. “Een zorgelijke ontwikkeling” aldus Carolien Martens van de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. “Het feit dat er nu een onderzoek komt naar onafhankelijke monitoring is een goede stap voorwaarts.”

Het voornemen van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNL) om kinderidolen niet langer toe te laten op de verpakking, is een goede ontwikkeling, vindt de Alliantie Stop Kindermarketing ongezonde voeding. Sinds de oprichting begin 2015 pleit de Alliantie al voor een ban op de inzet van deze kinderidolen op ongezonde voeding. De Alliantie wil dat kindermarketing uitsluitend gebruikt wordt voor gezonde voedingsmiddelen, die passen binnen de Schijf van Vijf.

Kinderidolen nog steeds toegestaan op verpakking van frisdrank, chips, koekjes en ijs
De voedingsindustrie/FNLI neemt met hun voornemen nog niet haar volledige maatschappelijke verantwoordelijkheid. Idolen worden verbannen van producten die gericht zijn op kinderen tot zeven jaar. Maar op producten voor kinderen tussen de 7 en 13 jaar blijven kinderidolen toegestaan als die producten voldoen aan de slappe voedingscriteria die de levensmiddelenindustrie zelf heeft opgesteld. Zo blijft het nog steeds mogelijk om kinderen te verleiden met kinderidolen op de verpakking van ongezonde voedingsmiddelen zoals frisdrank, chips, koekjes en ijs. De Alliantie vindt dit onacceptabel.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding maakt zich hard voor het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving. Marketing van ongezond eten en drinken gericht op kinderen past daar niet bij.

De gemeente Amsterdam wil dat bij sportevenementen voor kinderen geen reclame meer wordt gemaakt voor ongezonde voeding. Ook gemeentelijke sporthallen en zwembaden worden kindermarketing-proof door reclame-uitingen die specifiek gericht zijn op kinderen te verwijderen. Het is voor het eerst dat Amsterdam komt met beleid ten aanzien van sportevenementen en kindermarketing. Het doel is om uiterlijk in 2020 alle sportevenementen voor kinderen vrij van kindermarketing te hebben.

Vorig jaar sloot Amsterdam zich – als eerste gemeente in Nederland – aan bij de Alliantie Stop Kindermarketing ongezonde voeding, waarbij verder onder meer het Diabetesfonds, de Hartstichting en de Consumentenbond zijn aangesloten. Wethouder Zorg en Sport, Eric van der Burg: “De Alliantie wil reclame voor ongezonde voeding voor kinderen terugdringen door wetgeving, omdat zelfregulering onvoldoende werkt. Om ons partnerschap van de Alliantie als gemeente in te vullen zeggen we nu: we willen onze sportlocaties en -evenementen vrij van ongezonde kindermarketing hebben. Sport heeft niets te maken met snoep, snacks en frisdrank. Kinderen hebben het recht te sporten en op te groeien in een gezonde omgeving.”

Missie
Amsterdam heeft besloten dat uiterlijk in 2020 alle sportevenementen voor kinderen – of waar veel kinderen komen – ‘gezond’ moeten zijn. Zo moet er drinkwater beschikbaar zijn, en voldoende gezonde alternatieven voor ongezonde snacks. Er mag geen reclame voor ongezonde producten gemaakt worden. Datzelfde geldt voor de sporthallen en zwembaden die de gemeente zelf beheert.

Gezonde sponsors
Van der Burg: “We willen niet langer dat producenten van ongezonde producten hun naam aan jeugdsport in Amsterdam verbinden. In plaats daarvan roepen we producenten van gezonde producten en non-food op om onze evenementen te sponsoren. Daarnaast willen we andere gemeenten, met name de grote steden waar veel evenementen zijn, aanmoedigen om ons voorbeeld te volgen.”

Deze week komen beleidsmakers uit heel Europa en vertegenwoordigers van de voedingsmiddelenindustrie samen in Amsterdam voor een groot congres rondom gezonde leefstijl voor kinderen. Het wordt georganiseerd door Epode, de Europese moederorganisatie van JOGG, Jongeren op Gezond Gewicht. JOGG is een initiatief van het ministerie van VWS om Nederlandse jeugd gezonder te laten leven. Op dit congres zal wethouder Van der Burg de deelnemers uit de voedselindustrie oproepen om hierin hun verantwoordelijkheid te nemen.

Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht
Amsterdam loopt, met unanieme steun van de gemeenteraad, voorop in de aanpak van overgewicht bij kinderen, zowel in preventie als in zorg voor kinderen die al te zwaar zijn. Eén op de vijf kinderen en jongeren in Amsterdam (19%) heeft overgewicht of obesitas (versus een landelijk gemiddelde van 13%). Dit heeft ernstige gevolgen voor hun gezondheid op korte en lange termijn. De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht werkt met veel partners aan een gezonde leefstijl voor kinderen, waaronder sport en bewegen, gezonde voeding, school, buurt, community, welzijn, zorg en een gezonde openbare ruimte. Met als stip op de horizon: alle Amsterdamse kinderen op gezond gewicht in 2033.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is blij met het besluit van supermarktconcern Albert Heijn om te stoppen met kindermarketing op de meest ongezonde huismerkproducten, zoals frisdrank, chips, koekjes en ijs. Wij roepen andere bedrijven op om net als Albert Heijn stappen te zetten tegen kindermarketing van ongezonde voeding.

Albert Heijn maakte onlangs in een persbericht bekend dat ongezondere producten van het eigen merk het zonder stripfiguren en kinderidolen moeten doen. Alhoewel de voedingscriteria van Albert Heijn minder ver gaan dan de criteria van de Alliantie, juicht de Alliantie het besluit van de supermarkt toe. Het is een stap in de goede richting op weg naar een gezond voedingspatroon voor kinderen.

De Alliantie merkt een beweging de goede kant op, want PLUS zette in juli eenzelfde stap. De Alliantie roept supermarkten en de voedingsindustrie op het voorbeeld van Albert Heijn en PLUS te volgen. Tegelijkertijd maakt de ontwikkeling binnen de supermarkten duidelijk dat de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) inmiddels achterhaald is. Binnen de RVV zijn alle vormen van kindermarketing op de verpakking en op de winkelvloer toegestaan, alsmede reclame voor producten zoals frisdrank, chips, koekjes en ijs. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding pleit daarom voor scherpere maatregelen om de kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen aan banden te leggen en kinderen écht te beschermen.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding maakt zich hard voor het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving. De Alliantie vindt het onacceptabel dat de populariteit van een merk, kinderidool of tekenfilmfiguur commercieel wordt geëxploiteerd om kinderen te verleiden tot het eten en drinken van ongezonde voedingsmiddelen als frisdrank, chips, koekjes en ijs.

Voor meer informatie:
Sanne Stadler
Senior Persvoorlichter Hartstichting
telefoon: 070 315 56 91
e-mail: pers@hartstichting.nl

Er zijn nog steeds voedingsmiddelenbedrijven die de regels voor kindermarketing overtreden, blijkt uit de jaarlijkse monitoring van de Stichting Reclame Code in opdracht van de FNLI. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding vindt dit zeer verontrustend.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding vindt het onacceptabel dat de voedingsindustrie zich niet houdt aan de eigen afspraken betreffende kindermarketing, de Reclamecode voor Voedingsmiddelen. Bart Combée, directeur Consumentenbond en partner van de Alliantie: ‘Het aantal bedrijven dat de kindermarketingregels overtreedt, is gestegen ten opzichte van vorig jaar. Dat is een zorgelijke ontwikkeling. De Alliantie heeft al eerder bepleit dat wetgeving nodig is om kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen uit te bannen. Dit rapport onderstreept ons pleidooi.’

Overtreders
De meeste overtredingen vond de Stichting Reclame Code (SRC) op de websites van voedingsmiddelenbedrijven en op specifieke kinderwebsites. Croky maakt bijvoorbeeld op zijn website reclame voor Zoobidoo Piet Piraat en K3 Hartjes met grote afbeeldingen van Piet Piraat en K3. Dit is in strijd met de zelfreguleringsregels. De Alliantie riep begin 2016 de K3-leden al op te stoppen met de promotie van frisdrank, chips, koekjes en ijs, maar K3 gaf hier geen gehoor aan. Eén van de andere bedrijven die de SRC noemt in het rapport is McDonalds, dat kort geleden bekend maakte te stoppen met hun online platform happystudio.com. Tegelijkertijd gaan ze wel door met andere vormen van kindermarketing, waaronder speelgoed in hun Happy Meal. Ook zijn er bedrijven die herhaaldelijk de fout in gaan, zoals Burger King dat ook al in 2015 de regels overtrad.

Strengere regelgeving
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding vindt dat kinderen het recht hebben om op te groeien in een gezonde omgeving. Daarom pleit zij voor strengere regelgeving. De huidige regels laten nog steeds kindermarketing toe voor bijvoorbeeld frisdrank, chips, koekjes en ijs. Kindermarketing van ongezonde voedingsmiddelen draagt bij aan een ongezond voedingspatroon en overgewicht, wat op latere leeftijd kan leiden tot gezondheidsproblemen zoals diabetes, hart- en vaatziekten, of zelfs kanker.

Op 14 juli 2016 heeft Stichting Ik Kies Bewust (IKB) een bericht uitgestuurd aan hun deelnemers met daarin de aankondiging alleen kindermarketing toe te laten op de verpakking van eten en drinken met het groene vinkje (de gezondere basisproducten met voedingsstoffen die je dagelijks nodig hebt). Kindermarketing op de verpakking van producten met het blauwe vinkje (de extra’s; producten die je niet te vaak moet eten) wordt niet langer toegestaan.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is blij met dit besluit van IKB. De Alliantie gaat ervan uit dat de voedingsmiddelenindustrie deze aanpak volgt en dat de Reclamecode voor Voedingsmiddelen wordt aangepast. In de huidige Reclamecode is nog volop ruimte voor de kindermarketing op de verpakking van bijvoorbeeld frisdrank, chips, koekjes en ijs. De Alliantie pleit daarnaast voor de aanscherping van de voedingscriteria die de Reclamecode hanteert.

Per 1 augustus 2016 gaat de nieuwe regeling in en wordt het niet meer toegestaan het Vinkje met de blauwe cirkel te combineren met kindermarketing. Onder kindermarketing wordt door Stichting IKB verstaan: het toevoegen van teksten of afbeeldingen met het doel kinderen met een leeftijd van 12 jaar en jonger te beïnvloeden. Hieronder valt onder meer het gebruik van afbeeldingen van idolen/stripfiguren; animatiefiguren en bewoordingen.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding wil aanscherping van de voedingscriteria waarvoor kindermarketing wordt toegestaan, geen uitzonderingen in wat onder marketing wordt verstaan (zoals verpakkingen) en een leeftijdsgrens van minimaal 13 jaar waaronder marketing voor ongezonde voeding niet mag.

 

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is blij met het besluit van PLUS supermarkten om te stoppen met kindermarketing op het meest ongezonde deel van hun huismerkproducten, zoals ijsjes en koekjes. Wij roepen andere bedrijven op om zoals Plus ook stappen te zetten tegen kindermarketing van ongezonde voeding.

Afgelopen week maakte PLUS supermarkten in een persbericht bekend dat de supermarkt stopt met het plaatsen van "kindermarketingelementen zoals vrolijke figuurtjes en kinderlijke letters op de verpakking van minder gezonde PLUS Huismerkproducten".  

Alhoewel de voedingscriteria van PLUS supermarkten minder ver gaan dan de criteria van de Alliantie, juicht de Alliantie het besluit van de supermarkt toe. Het is een stap in de goede richting op weg naar een gezond voedingspatroon voor kinderen. De Alliantie merkt een beweging de goede kant op en roept supermarkten èn de voedingsindustrie op het voorbeeld van PLUS te volgen.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding maakt zich hard voor het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving. De Alliantie vindt het onacceptabel dat de populariteit van een merk, kinderidool of tekenfilmfiguur commercieel wordt geëxploiteerd om kinderen te verleiden tot het eten en drinken van ongezonde voedingsmiddelen als frisdrank, chips, koekjes en ijs.

Alliantie groeit uit naar 17 partners

AJN Jeugdartsen Nederland en OUDERS VAN WAARDE sluiten zich aan bij de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. Daarmee telt de Alliantie nu 17 partners, waaronder consumenten- en gezondheidsorganisaties, wetenschappers, diëtisten, kinderartsen en de gemeente Amsterdam. Sinds de oprichting in 2015 is de Alliantie uitgegroeid tot een belangrijke aanjager voor strengere regelgeving op het gebied van marketing van voedingsmiddelen gericht op kinderen. Ook ouders en jeugdartsen zien de noodzaak tot strengere regelgeving. De Alliantie roept meer maatschappelijke organisaties op zich aan te sluiten.

Floris Italianer, directeur Hartstichting, verwelkomt de nieuwe partners: “Onze Alliantie kan op een steeds breder draagvlak rekenen en daar zijn wij blij mee. Nederland telt op dit moment ruim 300.000 kinderen onder de 13 jaar met overgewicht. Kinderen die het risico lopen om chronische ziekten te ontwikkelen, zoals hart- en vaatziekten of diabetes type 2. Het besef moet doordringen dat strengere regelgeving noodzakelijk is om de strijd tegen overgewicht en obesitas bij kinderen te winnen.”

Werner van Katwijk, bestuurder OUDERS VAN WAARDE: “OUDERS VAN WAARDE zet zich in om samen met ouders en scholen elk kind het beste te bieden qua opvoeding en onderwijs. Een gezonde leefstijl maakt daar deel van uit. Goede voeding en verantwoorde consumptie zorgen voor een gezonde ontwikkeling van kinderen. Kinderen zijn in de media en in reclames kwetsbaarder en meer beïnvloedbaar dan volwassenen en verdienen daarom extra bescherming."

Henrike ter Horst, bestuurslid AJN Jeugdartsen Nederland: “Als jeugdartsen zien wij veel kinderen met (neiging tot) overgewicht. Ook leidt een ongezond eet- en drinkpatroon tot andere problemen zoals tandbederf en suikerziekte. Zowel op individueel niveau in ons dagelijks werk in de praktijk, als ook op maatschappelijk niveau, willen wij bijdragen aan de totstandkoming van een gezonde leefomgeving voor kinderen. Gezond eet- en drinkgedrag is daar een onderdeel van. Daarom sluiten wij ons aan bij de Alliantie.”

Kindermarketing: 94% gericht op ongezonde voeding
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding maakt zich hard voor het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving. De Alliantie vindt het onacceptabel dat de populariteit van een merk, kinderidool of tekenfilmfiguur commercieel wordt geëxploiteerd om kinderen te verleiden tot het eten en drinken van onder meer frisdrank, chips, koekjes en ijs. In totaal 94% van de kindermarketing wordt ingezet voor ongezonde voeding. Door deze reclames ontwikkelen kinderen een voorkeur voor ongezond eten en drinken, met overgewicht als gevolg en daarmee het ontstaan van gewrichts- of psychische problemen, diabetes, hart- en vaatziekten, of kanker. De Alliantie roept daarom op tot strengere regelgeving om de marketing van ongezonde voeding gericht op kinderen aan banden te leggen.

Nieuwe partners welkom
De Alliantie is in februari 2015 opgericht en bestaat uit AJN Jeugdartsen Nederland, de Consumentenbond, het Diabetes Fonds, foodwatch Nederland, de gemeente Amsterdam, de GGD Amsterdam, de Hartstichting, de Nederlandse Associatie voor de Studie van Obesitas, de Obesitas Vereniging, Ouders van Waarde, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, het Wereld Kanker Onderzoek Fonds en wetenschappers van Kinder Obesitas Centrum Heideheuvel, de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit.

Andere maatschappelijke organisaties zijn welkom om zich aan te sluiten bij de Alliantie. Neem hiervoor contact op via info@stopkindermarketing.nl. Niet aansluiten, wel helpen kan ook: verspreid dan de boodschap door onze video te delen.

In aanloop naar het Algemeen Overleg Preventie op 31 maart roept de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding de Tweede Kamer op om de gaten in de huidige regels voor kindermarketing te dichten. Nu worden kinderen nog steeds blootgesteld aan kinderreclame voor bijvoorbeeld frisdrank, chips, koekjes en ijs.

De Alliantie vraagt met name aandacht voor twee grote tekortkomingen in de huidige zelfreguleringsregels:

• De voedingskundige criteria die de levensmiddelenindustrie heeft geformuleerd, zijn veel te ruim. Daardoor kunnen fabrikanten nog steeds reclame maken voor ongezonde producten.
• De levensmiddelenindustrie maakt uitzonderingen op de definitie van reclame van de Nederlandse Reclame Code (artikel 1), waardoor zij ruimte creëert voor reclame op bijvoorbeeld verpakkingen.

Inconsequent
Bart Combée, directeur Consumentenbond: ‘Het is enorm inconsequent dat de levensmiddelenindustrie zichzelf beperkingen oplegt voor reclames op televisie, maar dat fabrikanten vervolgens wel allerlei idolen mogen inzetten op verpakkingen om hun producten aan te prijzen. Blijkbaar is de industrie niet écht bereid om kindermarketing aan banden te leggen, daarom vragen wij de politiek om in te grijpen.’

Het overgrote deel van de kindermarketing voor voedingsmiddelen is voor ongezond eten en drinken, wat bijdraagt aan een dikmakende omgeving. Naast de hiaten in de regels, blijkt ook dat fabrikanten zich veelal niet aan de eigen regels houden. In september 2015 zijn, na een klacht van foodwatch, 12 fabrikanten op de vingers getikt omdat ze zich niet aan de vernieuwde zelfreguleringsregels hielden van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen.

Bekijk ook:

• De brief van de Alliantie aan de fractiewoordvoerders preventie in de Tweede Kamer (.pdf)
• Het position paper van de Alliantie (.pdf)
• Het onderzoek van de Hartstichting Meerderheid ouders wil scherpere regels voor kidsmarketing

‘Stop kinderen te verleiden ongezond te eten.’ Dat is de oproep van een brede coalitie van consumenten- en gezondheidsorganisaties, wetenschappers, diëtisten en kinderartsen georganiseerd in de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding aan de nieuwe K3-leden. 1 op de 7 kinderen onder de 13 jaar in Nederland is te zwaar. Hanne, Klaasje en Marthe kunnen het tij helpen keren door als K3 geen reclame meer te maken voor producten zoals chips, koek, ijs en snoep.

De nieuwe leden van K3 ontvangen vandaag bijzondere fanmail: een nieuwsjaarkaart van de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding met de oproep hun verantwoordelijkheid te nemen door zich niet te laten exploiteren om kinderen te verleiden tot het eten en drinken van ongezonde producten.

Grootschalige merchandising
Naast het zingen en het geven van shows, staat K3 bekend om grootschalige merchandising: puzzels, paraplu’s, wekkers, verkleedkleren, poppen en nog veel meer. Op al deze producten wordt K3 afgebeeld. Daarnaast is K3 te vinden op diverse eet- en drinkproducten zoals chips (Croky K3 hartjes), hagelslag (K3 hagel met hartjes), koekjes (Jules Destrooper), ijsjes (K3 IJsboerke) en snoep (K3 Red Band). Allemaal producten met veel zout, suiker en/of vet.

Uit onderzoek blijkt dat van alle productverpakkingen met een verkoopstrategie gericht op kinderen bijna 90 procent voor een product is dat niet goed past in een gezond voedingspatroon. Een snelle analyse van K3-producten, namelijk Croky K3 hartjes, K3 hagel met hartjes, en K3 ijs van IJsboerke laat zien dat deze allemaal slecht scoren op tenminste één van de criteria van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV). De RVV is door de voedingsindustrie zelf opgesteld.

Voorkeur voor ongezonde producten
De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding vindt het onacceptabel dat de populariteit van een merk, kinderidool of tekenfilmfiguur commercieel wordt geëxploiteerd om kinderen te verleiden tot het eten en drinken van ongezonde producten zoals frisdrank, koekjes, ijs, snoep en chips. Door deze reclames ontwikkelen kinderen een voorkeur voor ongezond eten en drinken, met overgewicht als gevolg en daarmee het ontstaan van gewrichts- of psychische problemen, diabetes, hart- en vaatziekten, of kanker. Onderzoek onder ouders toont aan dat 61 procent vindt dat kinderidolen of tekenfilmfiguren niet gebruikt mogen worden op de verpakkingen van ongezonde voedingsmiddelen. Van de ondervraagde ouders vindt 72 procent de inzet van kinderidolen of tekenfilmfiguren op verpakkingen van gezonde producten wel goed.

Kindermarketing werkt. Kinderen vanaf 18 maanden zijn al in staat om merken te herkennen. Vanaf 3 jaar hebben kinderen al een voorkeur ontwikkeld voor merkproducten (bijvoorbeeld K3 chips) versus merkloze producten. Inmiddels zijn er in Nederland ruim 300.000 kinderen jonger dan 13 jaar met overgewicht. De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding maakt zich hard voor het recht van ieder kind om op te groeien in een gezonde omgeving. Marketing van ongezond eten en drinken gericht op kinderen past daar niet bij.

Bart Combée, directeur Consumentenbond “Het inzetten van kinderidolen zoals K3 voor ongezonde voeding draagt bij aan een ongezond voedingspatroon en overgewicht. Overgewicht is een van de grootste uitdagingen voor de volksgezondheid. Wij vragen de nieuwe leden van K3 het goede voorbeeld te geven en kinderen juist te stimuleren een gezond voedingspatroon aan te leren. Dat kunnen zij doen door hun populariteit te lenen aan gezonde producten zoals groente en fruit.”

Als eerste gemeente in Nederland heeft Amsterdam zich vandaag aangesloten bij de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. Ook de GGD Amsterdam heeft op 1 oktober het samenwerkingscontract met de Alliantie ondertekend. Floris Italianer, directeur Hartstichting, was hier vandaag bij aanwezig namens de Alliantie. “Zelfregulering van de voedselindustrie werkt gewoon niet goed genoeg.”

Aldus Wethouder Zorg, Eric van der Burg: “Ik wil dat er strengere wettelijke maatregelen komen, om de marketing van ongezonde voeding gericht op kinderen een halt toe te roepen. Bij onder meer online games, sponsoring en tv-reclames gebruikt de voedingsindustrie marketingtrucs zoals priming en prompting. Daarmee worden kinderen onder de 13 jaar onbewust verleid om te kiezen voor ongezonde producten. Wat mij betreft maakt de industrie nog teveel gebruik van de kwetsbaarheid van kinderen, met grote gevolgen voor hun gezondheid.”

Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht

In Amsterdam hebben zo’n 25.000 kinderen en jongeren last van overgewicht of zelfs (morbide) obesitas. Dat is één op de vijf kinderen in Amsterdam. Met het programma Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) zet Amsterdam per jaar €2.5 miljoen in op het voorkomen en terugdringen van overgewicht bij kinderen met als doel: alle Amsterdamse kinderen op een gezond gewicht in 2033. Met het aansluiten bij de Alliantie wil Amsterdam samen met de 13 andere partners* bereiken dat kinderen een gezonder voedingspatroon krijgen en minder kans hebben op het ontwikkelen van overgewicht. Daarmee verkleint het risico op het ontstaan van fysieke- en psychische problemen, zoals diabetes type 2, depressies en hart- en vaatziekten op latere leeftijd.

Zelfregulering werkt niet

Door zich aan te sluiten bij de Alliantie wil Amsterdam de voedingsindustrie stimuleren om haar verantwoordelijkheid te nemen in de strijd tegen overgewicht en obesitas bij kinderen. De Alliantie pleit voor verbetering van wetgeving waar zelfregulering niet werkt en wanneer de industrie zich niet aan haar eigen regels houdt. Onlangs heeft foodwatch, met steun van de Alliantie, een klacht ingediend tegen een tiental verschillende voedselbedrijven. De Reclame Code Commissie, die oordeelt of er overtredingen zijn, heeft 12 fabrikanten op de vingers getikt omdat zij de reclameregels voor kindermarketing hebben overtreden. Onder de fabrikanten bevinden zich grote voedselbedrijven zoals Kellogg’s, Heinz, Unilever, Iglo en Friesland Campina.

Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding

De Alliantie vindt dat ieder kind het recht heeft om op te groeien in een gezonde omgeving en dringt daarom aan op onder andere de volgende maatregelen:

• Het opstellen van heldere voedingscriteria: marketing gericht op kinderen mag uitsluitend voor voedingsmiddelen die een positief effect hebben op de gezondheid (dit zijn de voorkeursproducten binnen de basisproductgroepen van de Richtlijnen Voedselkeuze van het Voedingscentrum).
• Op kinderen gerichte marketingmethodes, zoals het gebruik van kinderidolen, animatiefiguren, winacties, spaaracties, prijsvragen, spelletjes en dergelijke, mogen alleen nog worden ingezet voor de bovengenoemde voorkeursproducten.

Achtergrondinformatie

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding is in februari 2015 opgericht en bestaat uit, de Consumentenbond, het Diabetes Fonds, foodwatch Nederland, de Hartstichting, de Nederlandse Associatie voor de Studie van Obesitas, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten, de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, de Obesitas Vereniging, het Wereld Kanker Onderzoek Fonds en wetenschappers van Kinder Obesitas Centrum Heideheuvel, de Universiteit Maastricht en de Vrije Universiteit. Vanaf 1 oktober 2015 is ook de gemeente Amsterdam partner van de Alliantie.

12 voedselfabrikanten hebben de reclameregels voor kindermarketing overtreden. Dit heeft de Reclame Code Commissie (RCC) vandaag bekend gemaakt. Onder de fabrikanten bevinden zich grote voedselbedrijven als Unilever, Kellogg’s, Heinz, Iglo en Friesland Campina. De procedures waren aangespannen door voedselwaakhond foodwatch, met steun van de Alliantie Stop kindermarketing. De bedrijven adverteren in strijd met de regels over kindermarketing van de Reclame Code. De ongeoorloofde reclames voor ongezonde producten als koekjes, snoep, hagelslag en frisdrank zijn gepubliceerd in een ‘Vakantie Doeboek’ voor kinderen van supermarkt Hoogvliet. De producten bevatten meer suiker, vet of zout dan toegestaan volgens de nieuwe regels voor reclames gericht op kinderen van 7 tot 13 jaar. Daarnaast overtraden de bedrijven ook het verbod op voedingsreclames gericht op kinderen tot 7 jaar. Ten slotte stelt de RCC dat sprake is van ongeoorloofde sluikreclame omdat de reclames 'vermomd' waren als puzzels, kleurplaten en andere kinderspelletjes. foodwatch is partner in de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding. De Alliantie bepleit een wettelijk verbod op kindermarketing voor ongezonde producten, omdat zelfregulering van de voedselindustrie niet blijkt te werken.

Lees alle uitspraken (.zip)
Bekijk het Vakantie Doeboek (.pdf, let op: 48 mb).

Voedingsfabrikanten die de reclameregels overtraden: Friesland Campina (Appelsientje en Mona), Unilever (Blue Band), Continental Bakeries (Brinky), Kellogg’s, Peeters Producten BV (Duo Penotti), Food Sense Bv (Fred&Ed), Britvic (Fruit Shoot), Iglo, Katja, Bel (La Vache qui rit & Mini Babybel), Heinz (Venz), Superunie (Perfect Pannenkoekmix, Sunny Fruit, Wiebelkontjes en Zappie). Daarnaast overtrad supermarkt Hoogvliet de regels door publikatie van het Vakantie Doeboek.

De RCC oordeelt dat de bedrijven op meerdere punten in overtreding zijn. Zo oordeelt de RCC dat het Vakantie Doeboek deels is gericht op kinderen jonger dan 7 jaar. Voor deze leeftijdsgroep is geen reclame voor voedingsmiddelen toegestaan. Daarnaast mag reclame voor kinderen van 7 tot 13 jaar alleen als deze voldoet aan bepaalde voedingscriteria (.pdf). Deze normen zijn volgens foodwatch nog veel te soepel. De 16 producten van alle 12 bedrijven voldeden echter daar nog niet eens aan: ze waren te vet, te zoet of te zout, oordeelde de RCC. De commissie oordeelt tevens dat deze bedrijven zich schuldig hebben gemaakt aan ongeoorloofde sluikreclame: de reclames waren vermomd als kleurplaten, rebussen of andere kinderspelletjes. Zo werd met kleurplaten reclame gemaakt voor Duo Penotti en Venz hagelslag, liet Katja haar snoep met een kruiswoordpuzzel raden, werd je opgeroepen Brinky koekjes te eten na het oplossen van een doolhofpuzzel en lieten Fred&Ed kinderen in een woordzoeker naar hagelslag zoeken. De Reclame Code gebiedt dat reclame duidelijk als reclame herkenbaar moet zijn, zeker voor kinderen. foodwatch is blij met de uitspraak:

“De regels over kindermarketing van de Reclame Code Commissie, die door het bedrijfsleven zelf zijn opgesteld, gaan lang niet ver genoeg, maar zelfs hieraan houden de voedselfabrikanten zich niet eens. De uitspraak is een steun in de rug voor ons pleidooi voor een wettelijk verbod op kindermarketing in plaats van de huidige zelfregulering.”

Sinds 1 januari 2015 gelden nieuwe regels met betrekking tot kindermarketing. Deze regels zijn vastgelegd in de Reclame Code voor Voedingsmiddelen (artikel 8 RvV). Voor deze regels gold een overgangstermijn van zes maanden, die op 1 juli jl afliep. Gelijk op dag 1 overtraden 12 voedselfabrikanten deze regels: zij adverteerden in het Vakantie Doeboek van supermarkt Hoogvliet dat op die dag werd gepubliceerd. Zelfregulering op kindermarketing door bedrijven werkt volgens foodwatch niet. Zo toonde een recent onderzoek van foodwatch Duitsland naar een Europees initiatief tot zelfregulering, de EU pledge, aan dat 90% van de producten niet voldeden aan WHO-voedingscriteria.

foodwatch is partner in de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding; een actief samenwerkingsverband dat de strijd aan gaat tegen op kinderen gerichte marketing van ongezonde voedingsmiddelen. Inmiddels is 1 op de 7 kinderen en jongeren in Nederland te dik. Kinderen met overgewicht en obesitas hebben meer kans op gezondheidsproblemen, zowel op jonge als op latere leeftijd, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en verschillende vormen van kanker. Uiteindelijk raakt dit probleem iedereen: we betalen allemaal mee aan de stijgende zorgkosten voor overgewicht. foodwatch pleit daarom, samen met de partners in de alliantie, al jaren voor een wettelijk verbod op kindermarketing voor ongezonde producten.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding gaat graag in op de uitnodiging van staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid om over de Reclamecode voor Voedingsmiddelen (RVV) te praten.* In de RVV regelt de voedingsindustrie zelf hoe ze omgaat met reclame gericht op kinderen. De Alliantie is opgericht uit onvrede met de effectiviteit van deze zelfregulering bij het beschermen van kinderen tegen reclame voor ongezonde voeding. Binnen de zelfregulering blijven kinderen hieraan in hoge mate blootgesteld. Hiermee wordt geen recht gedaan aan de universele rechten van het kind om op te groeien in een gezonde omgeving.

Regels industrie kent vele mazen

De regels van de Reclamecode voor Voedingsmiddelen, zoals opgesteld door de voedingsindustrie, bevatten zoveel mazen dat fabrikanten nog zeer veel ruimte hebben om kinderen makkelijk te kunnen blijven verleiden tot ongezond voedingsgedrag. De voedingsindustrie redeneert vanuit winstoogmerk, niet vanuit het belang van het kind.

De Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding heeft bezwaar tegen de Reclamecode omdat de regels:

• toelaten dat er reclame wordt gemaakt richting kinderen voor niet-basisvoedingsmiddelen (extra’s zoals koekjes, chips en frisdrank). Dit is onwenselijk. Uitgaande van de rechten van het kind om op te groeien in een gezonde omgeving is kindermarketing uitsluitend wenselijk voor voedingsmiddelen met een positief effect op de gezondheid. De Alliantie heeft er begrip voor dat de staatssecretaris verwacht dat ouders een verantwoordelijkheid hebben voor de opvoeding van hun kinderen. Maar onderzoek toont aan dat 57% van de ouders geen reclame wil voor ongezonde voedingsmiddelen!**
• niet gelden voor verpakkingen en reclame op de winkelvloer. De voedingsindustrie gebruikt verpakkingen bewust veelvuldig voor reclame richting kinderen. Bijvoorbeeld K3, Kabouter Plop, Mega Mindy en andere kinderidolen op koekjes, chips en frisdrank. Van alle verpakkingen voor eten en drinken met reclame gericht op kinderen, is bijna 90% voor ongezonde voedingsmiddelen. Ouders zijn hier niet blij mee: 61% is tegen kinderidolen op de verpakking van ongezonde voedingsmiddelen.**

Onafhankelijke monitoring noodzakelijk

De Alliantie roept staatssecretaris Van Rijn op om de jaarlijkse monitoring rondom de naleving van de RVV volledig door een onafhankelijke partij uit te laten voeren. Van Rijn schrijft in zijn brief de monitoring op zich te zullen nemen van sociale media, internet en de convergentie van mediavormen. Het zou goed zijn wanneer Van Rijn ook de monitoring op zich neemt voor die mediavormen die nu door de voedingsindustrie worden onderzocht (zoals TV en bedrijvenwebsites). Monitoring door de voedingsindustrie zelf is niet wenselijk.

Voedingsreclame: nationale én Europese aangelegenheid

De Alliantie vindt net als Van Rijn dat marktverstorende effecten Europees moeten worden aangepakt. Het verbeteren van de regels van de RVV is een Nederlandse aangelegenheid!

* Lees hier de Brief Staatssecretaris aan de Tweede Kamer van 6 juli 2015 betreffende de RVV
** Lees hier het onderzoek Meerderheid ouders wil scherpere regels voor kidsmarketing van de Hartstichting (nieuwsbericht van 1 juli 2015)

Voor meer informatie
Contactpersoon: Annemieke Herberigs
Telefoonnummer: 06 – 4628 2689
E-mail: a.herberigs@hartstichting.nl

---

Marketing van ongezonde voedingsmiddelen gericht op kinderen moet op de politieke agenda komen. Dat laat de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding weten in een brief aan de fractiewoordvoerders preventie in de Tweede Kamer.

Lees hier het volledige nieuwsbericht en de brief van de Alliantie aan de Tweede Kamer.

---

Organisaties en wetenschappers bundelen in de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding hun krachten. Dit brede samenwerkingsverband streeft naar een stevig pakket aan wettelijke maatregelen om de op kinderen gerichte marketing van ongezonde voedingsmiddelen aan banden te leggen. De Alliantie zal aandringen op wetgeving, omdat zelfregulering van de zijde van de voedingsindustrie slechts met kleine stapjes gaat en onvoldoende resultaat oplevert om kinderen echt te beschermen.

Lees hier het volledige nieuwsbericht: Nieuwe Alliantie maakt vuist tegen ongezonde kindermarketing.

---